Genel | 19 Kasım 2013 | Yorum yok | Paylaş: Facebook - Twitter
Aşerme nedir, aşermenin sebepleri nelerdir, aşerme hissini nasıl engelleyebiliriz ve neden aşereriz, gibi sorularınızın yanıtı bu yazımızda.
Televizyonun karşısında otururken, durduk yere canınız bir şey çeker ya hani. Saatlerdir aklımızda olan başka ihtiyaçlar için yerimizden kıpırdamayı istemesek de, canımızın çektiği o şeyi yemek için anında ayaklanıp mutfağa koşarız. Mutfakta da bulamazsak, hiç üşenmeden ayakkabılarımızı ayağımıza geçirip, koşar adım bakkala gider canınızın çektiği o şeyi alıp yeriz. Bir dönem çok sıkça başıma gelmesine rağmen, mücadele etmem gerektiğini bile düşünmediğim bir durumdu bu benim için. Yemek yemek bir ihtiyaç olduğuna göre bunu neden engellemem gereksin ki, diye düşünürdüm. Ta ki aşermekle acıkmanın iki farklı durum olduğunu anlayana kadar. İyi de insan yorgun argın televizyon karşısında otururken, tuvalete gidecek dermanı bile yokken, onu bu kadar azimle yiyecek bulmaya zorlayan nedir? Neden aşereriz? Aşermenin, acıkmaktan farkı nedir?
Aşermenin, acıkmaya göre en büyük farkı; beynin farklı sistemleri tarafından tetikleniyor olması. Dolayısıyla istediğimizi elde ettikten sonra da beynimizin farklı kısımları uyarılıyor. Acıkmak, kan şekerinin düşmesiyle ilgili bir durumdur. Kandaki değerler değişince beynimiz enerji stoklarımızı yenilememiz gerektiğine karar verir. Oysaki aşermede durum böyle değildir.
Aşerdiğimiz gıdayı tükettiğimizde, beynimizdeki opioid alıcılarını uyarıyorlar. Bu alıcılar aynı zamanda, afyon gibi uyuşturuculara bağımlı olmamıza da neden oluyorlar. Zaten aşerdiğimiz şeyi yediğimizde de aynı tepkileri veriyor ve mutluluk hormonları salgılıyorlar. Eğer aşerme ve aşermenin tatmini, sürekli hâle gelirse, beyindeki sinirsel yapılar da değişmeye başlıyor. Beynimiz kendini yeniden düzenleyerek, aşerdiğimiz şeyi yediğimizde daha fazla endorfin salgılamamızı sağlıyor. Bu durum sonunda kişiyi yemekle ilgili saplantılara, yeme bozukluklarına ya da obeziteye sürükleyebiliyor. Süreç bir bağımlılık gibi işliyor ve kişiyi yemeğe bağımlı hâle getirebiliyor.
Sizin de dikkatinizi çekmiştir; kimi yiyecekler, diğerlerine göre daha fazla aşerilir. Bunun nedeni içerdikleri glikozdur. Bir tür şeker olan glikoz seviyelerinin ani yükselişi, beyni, serotonin bombardımanına tutuyor. Bu yüzden çikolata şeker gibi yiyeceklere aşerme durumu daha fazla görülüyor.
Pekiyi o zaman, her aşerdiğimizde ya da canımız bir şey çektiğinde, beynimizle savaşa mı girişmeliyiz? Elbette ki hayır. Serotonin salgısını tetikleyen başka şeyler de var. Spor yapmak, yüksek sesle şarkı söylemek, başka insanlarla birlikte kahkaha atmak bunların bazıları. Bir dahaki sefere aşererseniz, beyninizi ikna etmek için bu yollardan birini deneyebilirsiniz.