Genel | 14 Ocak 2014 | Yorum yok | Paylaş: Facebook - Twitter
Spor yaparken, eskisi kadar keyif almıyor musunuz? Spora başlamamak için bahaneler üretiyor, spor sırasında bir an önce bitmesini mi istiyorsunuz? Bu durum kalıcı olmayabilir. “Overtraining” denen durumu yaşıyor olabilirsiniz.
Düzenli spor yapmak bir süre sonra kişide alışkanlık hâline gelir. Sporu alışkanlık hâline getirmiş bir kişi, egzersizleri yaşamının bir parçası hâline getirmiştir ve egzersizler, tıpkı bir sosyal etkinlik ya da eğlenmek için yapılan herhangi bir şey gibi, keyif veren bir etkinliğe dönüşür. Yalnız burada dikkat edilmesi gereken bir husus var; eğer antrenman zamanları, beslenme ve dinlenme zamanları bilinçli ve verimli ayarlanmazsa “overtraining” denen duruma neden olur. Dilimizde aşırı yüklenme, aşırı spor, aşırı çalışma diye tabir edilen bu durum nedir? Bundan kaçınmak için neler yapmak gerekir biraz bundan bahsetmek istiyorum.
Aşırı yüklenme, genelde vücut geliştirme ve koşu ile uğraşanların başına gelir; fakat yalnızca bu sporla uğraşanlarla sınırlı değildir. Aşırı çalışma, kişinin antrenmanları sürdürmek için gerekli olan kararlılık, heves, dinçlik gibi, ruhsal ve fiziksel yeterliliklerinden yoksun hâle gelmesi olarak tanımlanabilir.
Antrenmanlar, katabolik süreçlerdir. Yani, antrenman ya da yoğun fiziksel etkinlikler sırasında vücut, sürekli tüketim durumundadır. Bunu, yaptığınız antrenmanı sürdürebilmeniz için yapar. Enerji tüketir, hazır enerji kaynakları tükendiğinde yedek stokları kullanır. Onlar da tükenirse, proteinleri dahi kullanarak, enerji üretmeye devam eder. Bunun haricinde, kaslar da zorlanır. Dinlenme sürecine geçildiğinde ise bedenimiz, tüm stoklarını yenilemeye ve kasları onarmaya başlar. Eğer kişinin vücudunun onarım hızı ya da kapasitesi, zorlanma oranının üzerine çıkamazsa, aşırı yüklenme olur.
Düzenli egzersiz, fiziksel yeterliğimizi arttırır. Düzenli koşuyorsak daha hızlı veya uzun mesafe koşabilmeye; vücut geliştiriyorsak daha ağır kaldırabilmeye başlarız. Aşırı yüklenme durumunda ise bu gelişme durur. Hatta bazı durumlarda gerilemeye başlar. Önceden kaldırabildiğimiz ağırlıkları kaldıramamak ya da eskisi gibi hızlı koşamamak söz konusudur.
Eğer vücudunuza aşırı yükleniyorsanız, bunun belirtileri olacaktır. Bunlardan bazıları şunlardır:
Eğer kendinizde bu belirtileri görüyorsanız, bedeninize aşırı yüklenmeye başlamışsınız demektir. İlk yapılması gereken şey spora biraz ara verip, güzelce dinlenmektir. Bir-iki hafta dinlendiğinizde, spor yapma hevesinizin arttığını hissedeceksiniz. Dinlenmeden sonraki ilk egzersizinizde de daha rahat, daha keyifli ve zorlanmadan antrenman yaptığınızı göreceksiniz. Bundan sonraki aşama ise beslenmenizi ele almaktır. Protein ve enerji bakımından yeterli beslendiğinizden emin olun. Ayrıca yeteri kadar ve verimli uyku uyumalısınız.
Kilo vermeye ya da almaya çalışmanız, amatör ya da profesyonel sporcu olmanız önemli değildir. Aşırı yüklenme, sizin kendi bedeninizle ilgilidir. Elbette ki abur cubur yemekten uzak durmalı, fakat “kaliteli enerji” veren yiyecekleri tüketerek enerji stoklarınızı yenilemelisiniz. Özellikle elma,armut gibi lifli meyveler bu yönden oldukça faydalıdır.
Unutmayın ki bedeniniz, kendini aşmak için sınırsız bir potansiyele sahiptir; ama onu iyi beslemeli ve dinlendirmelisiniz.