Genel | 25 Aralık 2013 | Yorum yok | Paylaş: Facebook - Twitter
Spor yapan bir vücut, enerjinin yanı sıra diğer kaynakları da daha hızlı tüketecektir. Bu da, spor yapan bir kişinin beslenme ihtiyaçlarının, spor yapmayan birine göre daha farklı olacağı anlamına gelir. Bu gereksinimlerin en başında, tabiî ki enerji bulunur. Artış gösterecek bir diğer önemli ihtiyaç da proteindir. İster güç sporu yapsın, ister dayanıklılık sporu, spor yapan herkesin protein ihtiyacı yapmayan birine göre daha fazla olacaktır.
Sporcular, genelde yağ kütlesi kazanmak istemezler. Protein içeren gıdalar, yüksek enerji değeri ya da yağ da içerebilir. Bazı sporcular ise gıdalardan yeteri kadar protein edinemedikleri kaygısını taşırlar. Kimileriyse proteinlerden, sindirilme özelliklerine göre ve buna uygun zamanlarda faydalanmak ister. Örneğin yavaş sindirilen casein, genelde dinlenme ya da uyuma sürelerinde kullanılır. İşte bu ve buna benzer nedenler, bazı sporcuların WHEY proteini takviyesi kullanmayı tercih etmesine neden olur. Spora yeni başlayanların ise kafasında genelde aynı soru olur: WHEY proteini zararlı mıdır? Bu yazımda, bu konuyu merak edenlere yardımcı olmaya çalışacağım.
İçeriğinde Ne Var?
Üretim süreci açısından incelenirse, WHEY proteini insan sağlığına zarar verici bir yan ürün, artık madde veya kalıntı içermez. Sütten peynir üretilirken, mayalanması sırasında oluşan ve kesik süt denen bir üründen elde edilir. Zaten “whey” adı bu buradan gelmektedir. İskoçlar ve bazı İskandinav halkları, bizdeki kefire benzeyen bu ürünü çok eskiden beri içmektedir. Sütten üretildiği için; eğer laktoz hassasiyetiniz veya benzeri bir süt alerjiniz varsa WHEY proteinini tercih etmeseniz daha iyi olur. Ayrıca WHEY proteinleri küresel, tam proteinlerdir. Yani sindirim sistemi tarafından parçalanabilirler ve parçalandıklarında vücudun ihtiyacı olan tüm amino asitleri açığa çıkarırlar. Çoğu WHEY protein takviyesi, BCAA denilen gruptaki amino asitlerden, hatırı sayılır oranda barındırır. Bu da kas geliştirmek isteyenler için çok önemlidir. Kas geliştirmek isteyenlere başka bir pratik faydası da, hamlama ağrılarını azaltması ve kas kütlesinin artışını desteklemesidir.
Gıdalardan Alınan Proteinden Farkı Nedir?
Kanıtlanmış ve henüz araştırma aşamasında olan pek çok faydası bulunan WHEY proteinleri, özellikle izolat yani, yalıtılmış WHEY proteinleri çok hızlı sindirilir ve hemen kullanıma sunulur. Ancak WHEY proteini, çok uzun süre ve ara verilmeden kullanıldığında, alerjik tepkileri tetikleme riski taşır. Ayrıca çok hızlı sindirilmesi, bir avantaj olmanın yanı sıra bir dezavantajdır da. İnsan vücudunun proteinleri sindirebilme kapasitesi sınırlıdır. Karaciğerimiz her saat belli miktarda proteini işleyebilir ve gün içinde kullanıma sokulmayan proteinler, enerjiye dönüştürülür. Enerji ihtiyacı yoksa üretilen enerji yağ olarak depolanır. Genelde sporcuların çoğu, hatta tamamen doğal yollarla beslenenler dâhil, ihtiyaçlarından fazla protein alırlar. Bu da proteinin tamamının, verimli biçimde kullanılmasını engellemiş olur. İnsan vücudunun protein ihtiyaçları, proteinleri sindirebilme ve işleme yeteneği, şatlara göre çok değişkendir. Bu yüzden kesin olarak hesaplanamaz.
Kişisel Tercihler
Bilimsel veriler, bu ürünün kullanımıyla ilgili tek etken değil elbet. Alerjik bir tepkiyi tetiklemediği veya kullanımda aşırılık olmadığı sürece, WHEY proteini takviyelerinin bir zararı olduğu tespit edilmemiş. Proteinleri doğrudan gıdalardan almakla kıyaslanınca daha verimli olup olmadığı konusunda ise bilim dünyası, hâlâ bir fikir birliğine varmış değil. Buna rağmen, kimi sporcular, protein ihtiyaçlarını tamamen gıdalardan karşılamayı tercih edebiliyor. Bu da olayın, tercih boyutu.
Dolayısıyla bu tip gıda takviyelerinin kullanımıyla ilgili, sıkça yaptığım bir öneriyi tekrarlasam iyi olur diye düşünüyorum: Dönüşümlü olarak kullanın. İki ay kullandıysanız bir ay bırakın. Ya da bir ay kullanıp bir ay bırakın.
Spor dolu ve sağlıklı bir yaşam dileğiyle.